دیسک کمر
رواج بیش از حد اختلال دیسک کمر، موجب شده تا این بیماری برای اغلب مردم نام آشنا باشد. فتق کمر با ایجاد دردهای شدید و بی حسی در پا، فرد را وادار می کند تا برای درمان اقدام کند. درمان پارگی دیسک بسته به میزان اختلال و عوارض ناشی از آن متفاوت خواهد بود. در هر حال دیسک کمر را نمی توان بدون اقدامات جدی رها کرد و نسبت به آن بی تفاوت بود.
دیسک کمر چیست؟
استخوان بندی ستون فقرات به گونه ایست که هر مهره بر روی یک دیسک نرم و ژلاتینی قرار گرفته است. این دیسک های بالشتکی زمانی که صحیح و سالم باشند، قادرند فشار و شوک های وارده بر کمر را خنثی و جذب خود کنند. همین عامل انعطاف پذیری در دیسک کمر ستون فقرات را در حین خم شدن، خوابیدن و نشستن بالا می برد.
پارگی دیسک زمانی رخ می دهد که هر یک از این دیسک ها دچار تورم شده و اجزای آن از هم باز شوند. پیداست که در این حالت ستون فقرات انعطاف پذیری لازم را نداشته و در برابر هر تنش هر چند کوچک باعث ایجاد حس درد می شود. زمانی که فشار وارده بر دیسک پاره شده به ریشه های عصبی بخش کمر وارد می شود، فرد حالت های مختلفی را تجربه می کند.
برای مثال اگر پارگی دیسک در بخش پایین کمر رخ داده باشد، فرد دچار درد در همان ناحیه و یا بی حسی در بخش باسن و پایین تر از آن می شود. دیسک کمر ممکن است در هر نقطه از ستون فقرات رخ دهد. این اختلال گاهاً در مهره های گردن و حتی در ناحیه قفسه سینه نیز رخ می دهد.
علائم دیسک کمر
فشار به عصب سیاتیک اولین و رایج ترین علامت پارگی دیسک ستون فقرات است. این اختلال زمانی رخ می دهد که فتق دیسک با فشار آوردن بر رشته های عصبی موجب بی حسی نواحی تحت پوشش آن عصب شود. درد در ناحیه باسن و امتداد یافتن آن تا غوزک پا در اثر فشار بر سیاتیک ایجاد می شود. سایر علائم مربوط به دیسک کمر را می توان در موارد زیر خلاصه نمود:
- احساس سوزش و بی حس شدن در ناحیه پا
- اسپاسم عضلات و دردهای عمیق عضلانی
- گرفتگی و حس درد در ناحیه جلوی ران
- حس ضعف در عضلات پا
- تجربه درد پس از هربار نشستن و یا بلند شدن
- تجربه درد بعد از یک پیاده روی کوتاه
نحوه تشخیص دیسک کمر
دیسک کمر در همه انسان ها وجود دارد. این پارگی و فتق دیسک است که موجب ایجاد درد های شدید در ناحیه عصب سیاتیک می شود. برای تشخیص پارگی دیسک کمر چند روش رایج وجود دارد. اول از همه پزشک به کمک شرح حال بیمار وضعیت ستون فقرات را بررسی می کند. دردهای شدیدی که به شکل ناگهانی شکل گرفته اند و از کمر تا غوزک پا موجب ایجاد حس درد و یا مور مور شدن می شوند، به طور حتم در اثر یک اختلال در ستون فقرات شکل گرفته اند.
در مرحله بعد به کمک آزمایش MRI محل پارگی دیسک و میزان تورم آن تشخیص داده می شود. بسته به اینکه نوع پارگی و میزان بیرون زدگی بالشتک های ژلاتینی تا چه حد است، پزشک یک روش درمانی برای بهبود وضعیت بیمار تجویز می کند.
درمان دیسک کمر
اساساً هیچ درمان مشترک و واحدی برای تمام بیماران وجود ندارد. چرا که میزان پارگی و فتق دیسک از هر فرد به فرد دیگری متفاوت است. در برخی بیماران پزشک انجام مداخلات دارویی و درمان های غیر جراحی را در بهبود دیسک کمر موثر می داند. این در حالیست که در برخی دیگر، تنها گزینه درمانی جراحی و ترمیم دیسک است.
- مداخلات غیر جراحی
تجویز داروهای مسکن و ضد التهاب به کاهش تورم و فشار ناشی از دیسک بر روی عصب کمک می کند. در کنار این پزشک یک الگوی جدید برای زندگی فرد بیمار تعریف می کند تا نحوه نشستن، خوابیدن و پیاده روی او در جهت درمان و بهبود دیسک کمر انجام شود.
انجام فیزیوتراپی نیز تا حد زیادی به درمان فتق دیسک کمک می کند. اگر امکان حضور در جلسات فیزیوتراپی را ندارید می توایند با خرید یک دستگاه فیزیوتراپی خانگی، تمرینات و ورزش های مربوطه را در محیط منزل انجام دهید. این دستگاه ها به کمک جریان الکتریکی باعث تحریک عضلات و کاهش اسپاسم های عضلانی می شوند.
- درمان از طریق جراحی
جراحی آخرین گزینه درمانی برای ترمیم فتق دیسک است. در حالتی که درد ناشی از دیسک کمر باعث اختلال های عملکردی شده و به شکل پیشرونده ادامه داشته باشد، پزشک عمل جراحی را برای درمان این عارضه انتخاب می کند.